Jak napisać dobrą recenzję książki?

Recenzuj takie książki, które rzeczywiście cię zainteresowały, bo uważasz je za szczególnie dobre, czy wręcz przeciwnie – dlatego, że chcesz odradzić czytelnikom stratę czasu i pieniędzy. Jeśli dana pozycja nie budzi w tobie żadnych emocji i nie masz zbyt wiele o niej do powiedzenia, nie bierz się za jej recenzję – to będzie męka zarówno dla ciebie, jak i dla twojego czytelnika.

W kilku zdaniach opisz fabułę. Pamiętaj: recenzja to nie streszczenie! Absolutnie nie zdradzaj zakończenia. Jednocześnie unikaj zbyt wielkiej enigmatyczności, ponieważ czytelnik chce wiedzieć, o czym jest książka. Pamiętaj, żeby w prostych słowach powiedzieć o podstawach – gatunku, czasie i miejscu akcji – tak, żeby czytelnik od razu wiedział, o czym piszesz.

Napisz ciekawy początek, bo bez niego szybko stracisz czytelnika. Jeśli nie zainteresujesz swojego odbiorcy w pierwszych kilku zdaniach, to po prostu dalej nie będzie on czytał. Szczególnie jeśli twój tekst ukazuje się online. Internet jest bezlitosny i nie wybacza nudnych początków.

Podziel to, co masz najciekawszego do powiedzenia, na trzy części,wyznacz minimum trzy najważniejsze uwagi z twojej recenzji i rozplanuj je równo na początek, środek i zakończenie tak, żeby zdobyć uwagę czytelnika i jej nie stracić.

 

Zwróć uwagę na kilka elementów książki: jej konstrukcję, język, styl, narrację, atmosferę. Nad każdą się zastanów, zrób sobie notatki i znajdź takie elementy, które wyróżniają recenzowaną przez ciebie książkę. A może właśnie nie ma w niej nic oryginalnego? Pamiętaj, żeby pisać bardzo konkretnie, nie wystarczy stwierdzenie, że „język jest ciekawy” – jeśli tak uważasz, podaj przykłady, uzasadnij swoją opinię.

Niezależnie czy twoja recenzja jest pozytywna czy negatywna, uzasadnij swoje zdanie. Musisz mieć konkretne argumenty, stwierdzenia w rodzaju „jest nudna” lub „jest fascynująca” to za mało. Każda taka ocena wymaga uargumentowania. Dlaczego jest nudna? Co sprawia, że jest nudna? Dlaczego jest fascynująca? Które dokładnie elementy są dla ciebie fascynujące? Recenzowanie książki wymaga bardzo dokładnej, analitycznej lektury – jakby się chciało włożyć ją pod mikroskop, rozebrać na części i sprawdzić, jak jest zrobiona.

Pisz konkretnie, nie owijaj w bawełnę, spraw, żeby twoja opinia była wyraźna. Czytelnik po twojej recenzji ma mieć jasność, czy uważasz książkę za dobrą, wartą przeczytania, czy też nie, i dlaczego. Może też być tak, że w twojej ocenie dana pozycja może być interesująca czy wartościowa dla konkretnej grupy odbiorców, a dla innych już nie. To też warto klarownie zaznaczyć.

Napisz, dla kogo jest recenzowana książka. Na jakie potrzeby twoim zdaniem odpowiada, jaki czytelnik będzie usatysfakcjonowany jej lekturą. Tutaj też bardzo przydatne są odniesienia do innych, a szczególnie tych znanych tytułów, np. „to jest taki Pan Wołodyjowski w innej galaktyce” albo „podobne do stylu Martyny Wojciechowskiej, ale lżejsze i bardziej śmieszne”. Takie porównania, osadzenie książki na rynku, wśród znanych tytułów, działają na czytelnika jak dobra mapa, pokazują mu, gdzie umiejscowić pozycję, której nie zna.

Pisz dowcipnie, szczerze i nie bój się wygłaszania kontrowersyjnych opinii. Być może chcesz skrytykować książkę, którą zachwyca się pół Polski. Albo wręcz przeciwnie – podoba ci się taka, która jest przez innych obrzucana błotem. Miej odwagę mieć swoje zdanie. Krytyka literacka polega na wyrażaniu wprost swojej opinii i otwartości na polemikę, nie na przytakiwaniu wszystkim dookoła.

Maria Kula 

Redaktorka, pracuje indywidualnie z autorami, od 2014 roku prowadzi warsztaty i kursy pisania offline i online według autorskich programów, retreaty pisarskie w Polsce i na świecie. Pod jej marką w wielu miastach w Polsce warsztaty dla początkujących prowadzą Trenerki Pisania, absolwentki Szkoły Trenerów Marii. Uważa, że pisania można się nauczyć i jak każdą umiejętność, trzeba je praktykować. Promuje pisanie i czytanie także za pomocą serii artykułów o pisaniu oraz licznych wydarzeń o twórczości. Kocha kawę, morze i czytanie na hamaku. www.mariakula.com